داوطلبان پزشکی که موفق به کسب دکتری حرفه ای می شوند، باید برای ورود به بازار کار باید در دوره های تخصصی بالینی یا دستیاری (Residency) شرکت کنند.

اما جالب است بدانید که این مسیر تنها راه ورود به بازار کار برای این افراد محسوب نشده و آن ها می توانند بعد از اتمام دانشگاه و اخذ مدرک دکترا برای دوره MD-PhD ثبت نام نمایند.

برای دریافت این مدارک نیاز خواهد بود تا داوطلب در دوره دانشجویی خود از رزومه مناسبی برخوردار بوده و مقطعی را برای دریافت آن پشت سر گذارد. دوره های MD-PhD بیشتر مناسب کسانی است که علاقه مند به انجام کارهای تحقیقاتی در حوزه پزشکی هستند.

هدف این دوره آموزشی، تربیت پزشکان متخصصی است که توانایی پژوهش در سطوح عالی علاوه بر تخصص‌ های بالینی را داشته باشند.

معرفی دوره MD-PhD

دوره ام‌ دی پی‌ اچ‌ دی (MD-PhD) به دوره‌ ای ترکیبی در تحصیلات آموزش عالی پزشکی می گویند که در بسیاری از کشورها پس از اخذ دکترای پزشکی توسط داوطلبان گذرانده می‌ شود.

رسالت برگزاری این دوره آموزشی، تربیت و پرورش پزشکان متخصص که توانایی تحقیق و پژوهش در مراتب عالی را علاوه بر تخصص‌ های بالینی داشته باشند، است.

دانشجویان پزشکی پیش از ورود به این دوره، تا پایان آزمون جامع پیش کارورزی برنامه درسی مشابه سایر دانشجویان پزشکی را دارند و با پایان دوره کارآموزی، برای ورود به دوره MD-PhD اقدام می کنند.

جامعه هدف دوره MD-PhD چه کسانی هستند؟

 دانشجویان پزشکی

 دانشجویان دندان پزشکی

 دانشجویان داروسازی

پیش نیاز ثبت نام در دوره MD-PhD

دارندگان مدرک دکترای حرفه ای پزشکی، که مقطع کارآموزی را گذرانده باشند، می توانند در این دوره ثبت نام کنند.

از مهمترین شرایط لازم برای ثبت نام در دوره MD-PhD می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 کسب معدل بالاتر از ۱۶ در مقطع علوم پایه و یا کسب حداقل ۸۰ درصد از میانگین نمرات پنج درصد اول دانشگاه در آزمون علوم پایه

 کسب معدل بالاتر از ۱۶ در مقاطع پاتوفیزیولوژی و کارآموزی و یا کسب حداقل ۸۰درصد از نمرات میانگین پنج درصد اول دانشگاه دز آزمون جامع پیش کارورزی

 کسب معدل بالاتر از ۱۵ در مقاطع علوم پایه، پاتوفیزیولوژی و کارآموزی

 نداشتن مشکلات آموزشی اعم از مردودی در دروس و مشروطی

 ثبت درخواست دانشجو برای ورود به دوره

لازم به ذکر است پذیرش با در نظر گرفتن معدل (۸۰%) و مصاحبه حضوری (۲۰%) داوطلبان انجام می گیرد. به این صورت که آنها به یک جلسه مصاحبه حضوری دعوت می شوند و طی این جلسه سطح اطلاعات داوطلبان در مباحثی نظیر زبان انگلیسی و مهارت های ارتباطی ارزیابی می شود.

اولویت گزینش داوطلبان در پذیرش

MD–PhD معمولاً به داوطلبانی نیاز دارد که پیشینه تحقیقاتی داشته باشند، یا تحت نظر یک استاد به عنوان یک دوره کارشناسی یا حداقل یک سال فاصله برای کار در یک محیط آزمایشگاهی داشته باشند.

فرآیند درخواست علاوه بر بیانیه شخصی مورد نیاز برای برنامه‌ های فقط MD، همچنین به دو مقاله اضافی برای توضیح اینکه چرا متقاضی می‌ خواهد MD-PhD را دنبال کند و مقاله‌ ای که پیشینه تحقیقاتی آنها را شرح می‌ دهد، نیاز دارد.

داوطلبان برای پذیرش نهایی باید در مصاحبه حضوری شرکت کنند که در آن تمامی افراد به یک مجموعه سوالات از پیش تعیین شده و ثابت پاسخ می دهند. مصاحبه کنندگان به پاسخ های داده شده و هر داوطلب نمره داده و نهایتا معدل کل داوطلبان محاسبه و رتبه بندی آنها صورت می پذیرد.

لازم به ذکر است، مجموعه سوالات مصاحبه می بایست در ابتدای جلسه مصاحبه مورد تایید اکثریت اعضای کمیته مصاحبه کننده قرار گیرد.

رشته های مورد پذیرش برای شرکت در دوره MD-PhD

با توجه به میزان ارتباط و نزدیکی دروس رشته های مختلف با علوم پایه پزشکی، دارندگان دکترای تخصصی برخی رشته ها، شانس خوبی برای ورود به دوره MD-PhD خواهند داشت.

این رشته ها عبارتند از:

• بیوشیمی بالینی
• ایمن شناسی پزشکی
• علوم تغذیه
• ژنتیک پزشکی
• آمار زیستی و اپیدمیولوژی
• باکتری شناسی پزشکی
• قارچ شناسی پزشکی
• ویروس شناسی پزشکی
• انگل شناسی پزشکی و خون شناسی آزمایشگاهی
• فارماکولوژی
• فیزیوتراپی
• بینایی سنجی
• شنوایی سنجی

وظایف دانش آموختگان دوره MD-PhD

 استفاده از روش های آزمایشگاهی به منظور پی بردن به پاتوبیولوژی بیماری ها

 استفاده از نتایج تحقیقات و اکتشافات برای سریع تر بیماران

 ورود به عرصه تحقیق و توسعه علوم مربوط به بیوشیمی به عنوان محقق

 فعالیت به عنوان رئیس بخش های تحقیقاتی موسسات دولتی یا صنعتی و سرپرستی پروژه های تحقیقات

پایان نامه داوطلبان دوره MD-PhD

دانشجویان این دوره تنها یک پایان نامه ارائه خواهند داد که همان پایان نامه دوره PhD است. موضوع این پایان نامه باید بتواند ادغام علوم پایه و بالینی را پوشش دهد.

لازم است دانشجو دو استاد راهنما داشته باشد؛ یکی از اعضای هیئت علمی و بالینی و دیگری از اعضای هیئت علمی علوم پایه.

طول دوره MD-PhD

طول کل دوره بسته به رشته PhD از ۱۰ تا ۱۲ سال متفاوت است.

دانشجویان تا پایان آزمون جامع پیش کارورزی برنامه درسی مشابه سایر دانشجویان پزشکی را دارند و پس از پایان مقطع کارآموزی، دوره MD-PhD را انتخاب می‌ کنند و در دوره کارورزی فقط کارورزی چهار درس ماژور داخلی، جراحی، کودکان، زنان و زایمان دوره دکتری عمومی طی شده و مستقیماً به دوره PhD وارد می‌ شوند.

دوره PhD مشابه سایر دانشجویان این دوره است.

سخن آخر

دوره MD-PhD با هدف تربیت دانشمندان پزشکی که علاوه بر دارا بودن نگرش، معلومات و مهارت های مورد انتظار رشته خود، در زمینه‌ های علوم پایه در یافته‌ های بالینی و تولید علم، تبحر و توانایی داشته باشند و بتوانند چشم‌ انداز های بالینی را به گروه‌ های علوم پایه و یا علوم اجتماعی وارد کنند، برگزار می‌ شود.

شرکت در این دوره برای داوطلبانی توصیه می شود که علاقه زیادی به شرکت در امور پژوهشی و تحقیقاتی دارند.

سوالات متداول

منظور از دوره MD-PhD چیست؟

این دوره برای داوطلبانی که بعد از دکتری پزشکی علاقه ای به شرکت در دوره های رزیدنتی نداشته و مایل به شرکت در پروژه های تحقیقاتی هستند، در دسترس است.

طول دوره MD-PhD چقدر است؟

طول کل دوره بسته به رشته PhD از ۱۰ تا ۱۲ سال متفاوت است.

مشمولان و دوستان همیشه همراه طبق گفته های معاون مشمولان و امور معافیت سازمان وظیفه عمومی لازم است بدانید که صدور معافیت تحصیلی دانشجویان به دانشگاه‌ها امکان پذیر می باشد. و همچنین خروج از کشور دانشجویان نیز به صورت اینترنتی شده، به خصوص برای سفرهای زیارتی که این کار از دفاتر پلیس + ۱۰ حذف خواهد شد و تمام اقدامات به صورت اینترنتی انجام می‌شود.

واگذاری صدور گواهی معافیت تحصیلی دانشجویان

معاون مشمولان و امور معافیت سازمان وظیفه عمومی از واگذاری صدور معافیت تحصیلی دانشجویان به دانشگاه‌ها در آینده نزدیک خبر داد. با بیان اینکه نظام وظیفه با ۵۲ سازمان و ارگان همکاری دارد که بر اساس این همکاری قانون مربوط به نظام وظیفه در کشور اجرا می‌شود، گفت: در حوزه مشمولیت، قانون‌ها تغییرات زیادی پیدا کرده‌اند اما قوانین مربوط به حوزه تحصیلی، معافیت و دانشگاه‌ها در سال ۹۲ تصویب و ابلاغ شده است.

اشکالات زیادی در آن قانون وجود داشت اما سعی شد دستورالعمل جامع تدوین و به کل کشور ابلاغ شود. اشکالات زیادی در حوزه قانون دانشجویان مشمول وجود دارد، به همین دلیل مرکز عملیاتی سازمان نظام وظیفه هر روز مملو از دانشجویانی است که مشکلات زیادی در این حوزه دارند.

بسیاری از این مسائل قابل حل است و دانشگاه‌ها باید پیگیر این مسائل باشند.در قانون سقف سنوات مجاز تحصیلی مشخص شده است؛ اما دانشجویان به این قانون اهمیتی نمی‌دهند و به همین دلیل دچار مشکل می‌شوند. در قانون می‌گوییم که دانشگاه‌ها موظف هستند فراغت از تحصیل، غیبت و معافیت را به موقع به نظام وظیفه ابلاغ کنند و باید در طرح و برنامه‌ریزی نظارتی‌شان چارتی نوشته شود که این اقدامات را به موقع بتوانند به نظام وظیفه اعلام کنند.

همانطور که در بالا اشاره کردیم صدور معافیت دانشجویی را به‌زودی به دانشگاه‌ها واگذار می‌کنیم. خروج از کشور دانشجویان نیز به صورت اینترنتی شده، به خصوص برای سفرهای زیارتی که این کار از دفاتر پلیس + ۱۰ حذف خواهد شد و تمام اقدامات به صورت اینترنتی انجام می‌شود.

در سیستم پیش‌بینی شده که دانشگاه باید تأیید کند که فرد مورد نظر دانشجو است و خروج از کشور بلامانع است. اکثر دانشگاه‌ها در این موارد همکاری دارند، اما مشکلات زیادی در بسیاری از دانشگاه‌ها وجود دارد. حرف ما این است که دانشجو نباید از راه دور بیاید و به سازمان نظام وظیفه عمومی مراجعه کند، بلکه باید کار توسط دانشگاه‌ها حل شود.
براساس گفته های معاون مشمولان و امور معافیت سازمان وظیفه عمومی در خصوص سنوات تحصیلی میتوانیم بگوییم طبق قانون دو نیم‌سال سنوات کاردانی، ۳ سال سنوات کارشناسی پیوسته، ۳ سال کارشناسی ارشد ناپیوسته، کارشناسی پیوسته ۵ سال، کارشناسی ارشد پیوسته ۶ سال، دکترای پزشکی پیوسته ۸ سال و دکترای تخصصی ۶ سال تعیین شده است و دانشگاه‌ها تا 6 ماه می‌توانند اتمام فراغت از تحصیل دانشجویان را به نظام وظیفه اعلام کنند.

کمیسیون اختصاصی برای افزایش سنوات دانشجویان باید تشکیل شود و دانشجویان براساس تعداد واحدهای مشخص شده و واحدهایی که گذرانده باشند، می‌توانند از سنوات استفاده کنند.

قبل از رسیدن به سنوات مجاز، پیامک به دانشجویان ارسال می‌شود که سنوات آنها در حال اتمام است و باید به دانشگاه‌ها برای حل مشکلاتشان اقدام کنند. فعلا دفاتر پلیس +۱۰ مسئول ثبت سنوات ارسالی دانشجویان هستند. مسائل مختلف مشمولیت دانشجویان باید در دانشگاه‌ها پیگیری شود و مواردی مانند اخراج و تعلیق باید به نظام وظیفه ابلاغ شود که دانشجویان مشمول غیبت نشوند. از ترم جدید تحصیلی تا آخر امسال ارتباط الکترونیک با دانشگاه‌ها را برقرار خواهیم کرد.
 اگر جایی حقی از دانشجو ضایع شده است، مسئولان دانشگاه می‌توانند به صورت کتبی درخواست خود را به نظام وظیفه بدهند که حق آنها تضعیف نشود.
 سال گذشته مشکلات زیادی در این خصوص ایجاد شد که بسیاری از افراد با کارت پایان خدمت جعلی در دانشگاه‌ها ثبت نام کردند. باید کارت دانشجویان برای ثبت نام رؤیت شود که فقط کارت‌های هوشمند مدنظر نظام وظیفه است که برای ثبت نام‌های جدید باید این موارد رعایت شود. ضوابط خروج از کشور دانشجویان در آئین‌نامه شفاف نیست.

در حال حاضر خروجی دانشجویان به صورت زیارتی، سیاحتی و علمی است که برای سفرهای زیارتی خروج از کشور ۴۵ روزه صادر می‌شود، اما برای سفرهای علمی اشکالاتی وجود دارد که هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم. برای سفرهای علمی و نیمه علمی نیز خروج از کشور ۴۵ روزه با وثیقه ۸ میلیونی صادر می‌شود. هنوز ضوابط مشخصی برای فرصت مطالعاتی تعیین نشده، اما برای دوره دکتری حداکثر یک سال تعیین شده و دانشجو باید قبل از پایان مهلت به کشور بازگردد؛ در غیر این صورت وثیقه‌ها ضبط می‌شود و ۶ ماه ممنوع الخروج می‌شوند.

سقف سنوات مجاز تحصیل در دانشگاهها

• مقطع کاردانی: ۲/۵ سال
• مقطع کارشناسی ناپیوسته: ۳ سال
• مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته: ۳ سال
• مقطع کارشناسی پیوسته: ۵ سال
• مقطع کارشناسی ارشد پیوسته: ۶ سال
• مقطع دکتری پزشکی پیوسته: ۸ سال
• مقطع دکتری تخصصی ناپیوسته: ۶ سال
  
  

درمواردی که دانشجو در سنوات قانونی مقرر نتواند تحصیل خود را به اتمام برساند ، با تشخیص واعلام کمیسون موارد خاص دانشگاه های مربوط و صرفا جهت فراغت در آن مقطع ،و موافقت وظیفه عمومی حداکثر یکسال به مدت فوق اضافه می شود .